Verplichte invoering energiebeheersysteem en energieaudit

Regelgeving

Op 24 juli 2024 verscheen de Europese richtlijn 2023/1791 betreffende energie-efficiëntie en tot wijziging verordening 2023/955 (betreft o.a. oprichting van een sociaal klimaatfonds).

Deze richtlijn voorziet in voorschriften om energie-efficiëntiemaatregelen prioritair uit te voeren in alle sectoren, belemmeringen op de energiemarkt weg te nemen en marktfalen dat in de weg staat aan de efficiëntie in de voorziening, de transmissie, de opslag en het gebruik van energie te verhelpen. De richtlijn voorziet ook in de vaststelling van indicatieve nationale energie-efficiëntiebijdragen voor 2030. Deze richtlijn draagt bij tot de uitvoering van het energie-efficiëntie-eerstbeginsel en beoogt op die manier bij te dragen tot een inclusieve, billijke en welvarende maatschappij met een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie. 

De belangrijkste bepalingen die van belang zijn voor ondernemingen, zijn de verplichte invoering van een energiebeheersysteem (zoals bv. ISO 50001) voor bedrijven met een gemiddeld jaarlijks energieverbruik van meer dan 85 TJ. Daarnaast wordt ook een verplichting ingevoerd tot (laten) uitvoeren van een energie-audit voor ondernemingen met een gemiddeld jaarlijks energieverbruik van meer dan 10 TJ in de afgelopen 3 jaar en die geen energiebeheersysteem invoeren.

Toepassing

De hierboven vermelde drempelwaarden, kunnen als volgt vertaald worden:

Energiebeheersysteem

• Verplichte invoering van een energiebeheersysteem (zoals bv. ISO 50001) voor bedrijven met een gemiddeld jaarlijks energieverbruik van meer dan 85 TJ in de afgelopen 3 jaar
• Vertaald naar 100% elektrisch verbruik komt 85 TJ overeen met ca. 23.700 MWh
• Vertaald naar 100% gasverbruik komt 85 TJ overeen met ca. 26.200 MWh-bvw (bovenste verbrandingswaarde zoals vermeld op de factuur)

De drempel voor deze verplichting, wordt door veel ondernemingen bereikt en zal in elk geval van toepassing zijn voor alle bedrijven die op heden in het toepassingsgebied van ETS, EBO, en de - in het energiebesluit opgenomen – verplichtingen inzake energieplan, energieaudit en energiebalans vallen.

Energieaudit

• Verplichte energie-audit voor ondernemingen met een gemiddeld jaarlijks energieverbruik van meer dan 10 TJ in de afgelopen 3 jaar en die geen energiebeheersysteem invoeren.
• Vertaald naar 100% elektrisch verbruik komt 10 TJ overeen met ca. 2.800 MWh
• Vertaald naar 100% gasverbruik komt 10 TJ overeen met ca. 3.100 MWh-bvw (bovenste verbrandingswaarde zoals vermeld op de factuur)

Het energieverbruik behelst het gemiddelde eigenverbruik van 3 voorgaande jaren en bv. eigen opwekking door WKK en PV-panelen worden niet in mindering gebracht.

Timing

Aangezien dit een richtlijn is, zijn de bepalingen niet rechtstreeks bindend. Dit betekent dat de bepalingen eerst moeten worden omgezet in nationale wetgeving. Deze omzetting kan elke lidstaat zelf invullen, zolang de wetgeving inhoudelijk voldoet aan de voorschriften zoals vermeld in de richtlijn. De voorschriften in deze richtlijn zijn minimumvoorschriften en beletten niet dat een lidstaat verdergaande maatregelen handhaaft of treft.

De lidstaten worden verplicht om uiterlijk 11 oktober 2025 de bepalingen uit de richtlijn in werking te doen treden.

De verplichting m.b.t. de invoering van een energiebeheersysteem en energieaudit (artikel 11 van de richtlijn), moet pas omgezet worden uiterlijk 11 oktober 2027, respectievelijk 11 oktober 2026.

Dit betekent dus dat bedrijven 2 jaar extra tijd krijgen (dus uiterlijk 10 oktober 2029) om een werkend energiebeheersysteem uit te rollen (in praktijk zal dit vermoedelijk het behalen van ISO50001 certificaat betekenen). 

De richtlijn voorziet niet in een duidelijke datum voor de afgifte van de certificering. Daarom zouden de lidstaten kunnen eisen dat het energiebeheerssysteem binnen de termijn van twee jaar wordt gecertificeerd als bewijs dat aan de verplichting is voldaan.

Hulp nodig?

De Consultes-experts staan steeds voor u klaar om u en uw onderneming gepast advies te verlenen over  milieu-, energie- en preventie gerelateerde vraagstukken. We helpen u graag verder via consultes@consultes.be.