Aandacht voor klimaatverandering bij ISO-managementsystemen.

Sinds 23 februari 2024 is klimaatverandering een verplicht aandachtspunt voor bedrijven met een (of meerdere) ISO-managementsysteemnorm(en). Deze verplichting werd vastgelegd in de ISO amendementen gepubliceerd voor alle managementsysteemnormen.
Hiermee geeft ISO uitvoering aan haar engagement (door de ondertekening van de London Declaration) om via internationale normen bij te dragen aan het tegengaan van en aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering.

WANNEER VAN TOEPASSING?

De amendementen zijn bij publicatie (23 februari ll.) direct geldend geworden. Beschikt uw bedrijf over een ISO-managementsysteem (ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001 e.a.) (uitgebreide lijst te vinden op: https://www.nen.nl/klimaatverandering-managementsystemen), dan kan dus bij een volgende externe audit gevraagd worden hoe u deze amendementen hebt toegepast (of van plan bent toe te passen).   Tijdens de audits zal normaliter in eerste instantie worden beoordeeld of uw organisatie hiervan kennis heeft genomen en hoe dit in de verdere processen zal worden meegenomen. 

WAT HOUDT DE VERANDERING IN? 

De geharmoniseerde structuur (HS) werd aangepast, zodat de aandacht voor klimaatverandering doorsijpelt in de verschillende ISO-managementsysteemnormen. De vereisten in clausules 4.1 en 4.2, met betrekking tot de context- en stakeholdersanalyse, benoemen nu heel concreet klimaatverandering als mogelijk ‘relevant belangrijk punt’ of ‘mogelijke eis’ van belanghebbenden. 

Concreet zal uw organisatie moeten nagaan of klimaatverandering een 'issue' is dat impact heeft op de doelstellingen van uw managementsysteem en of verdere actie moet worden ondernomen. Bij wijze van voorbeeld, kan – in het kader van de verwachtingen van belanghebbenden – het behaalde niveau van de CO₂-prestatieladder of carbon footprint (wat je doet aan je CO₂-uitstoot en dus aan je impact op het klimaat) bijvoorbeeld een directe impact hebben op de kans die je maakt op bepaalde aanbestedingen. 

HOE ZAL DIT WORDEN BEOORDEELD?

De certificatie-instelling zal niet zelf bepalen wanneer klimaatverandering voor het bedrijf relevant is of niet. Dat moet je als organisatie zelf bepalen en – indien relevant – de nodige handelingen treffen of maatregelen nemen. Het is wel van belang om de impact van klimaatverandering voor elke norm te beoordelen, ook bij geïntegreerde managementsystemen. Stel dat het voor ISO 14001 werd bekeken, dan betekent dit niet automatisch dat de vereiste ook werd afgedekt voor ISO 9001. Stel dat er impact is van klimaatverandering voor producten of dienstverlening (ISO 9001), dan kan dit buiten beschouwing blijven en dus gemist worden als dit enkel in het kader van milieu werd beoordeeld. 

WAT BETEKENT DIT CONCREET VOOR UW MANAGEMENTSYSTEEM?

De eis is binnen elke norm dezelfde, maar de context waarbinnen die eis vertaald wordt naar handelingen binnen de organisatie, verschilt volgens het domein (kwaliteit / milieu / ...) waarin je de beoordeling doet. De analyse over de impact die het klimaat of klimaatverandering heeft op de doelstellingen binnen uw managementsysteem, kan een mitigatiekant en een adaptatiekant hebben. Onderstaande afbeelding geeft weer wat mitigatie en adaptatie van klimaatverandering betekent.

De gepubliceerde amendementen, hebben betrekking op de context- en stakeholdersanalyse (4.1 en 4.2), die gebeurt bij de opstart van het zorgsysteem. Als klimaat al bij het begin als een relevant punt wordt beschouwd, dan druppelt dit verder door in de rest van het managementsysteem. Kleine eisen aan het begin van het proces, kunnen ervoor zorgen dat dit als een rode draad door het managementproces zal lopen. Dit blijft echter een beslissing die het bedrijf zelf moet nemen bij de contextanalyse.

WAT BETEKENT DIT VOOR UW CERTIFICAAT? 

Er is geen transitieperiode en er moeten geen certificaten vervangen worden. De amendementen zijn enkel ‘toevoegingen’ aan de bestaande normen. De normversies blijven ongewijzigd.

MOET IK EEN NIEUWE NORM KOPEN? 

De ISO-amendementen zijn kosteloos in het Engels beschikbaar via de NEN-website en NEN Connect (voor abonnementhouders). Pas wanneer de amendementen Europees aanvaard zijn (proces duurt naar verwachting 3 tot 5 maanden), zullen deze vertaald worden naar het Nederlands. Voor nieuwe kopers van de norm, zal een geconsolideerde versie beschikbaar zijn.

Hulp nodig?

De Consultes ISO experts staan steeds voor u klaar om u en uw onderneming gepast advies te verlenen.